Làng Lệ Mật (phường Việt Hưng, Hà Nội) từ lâu được biết đến là cái nôi của nghề nuôi và chế biến rắn độc đáo bậc nhất Việt Nam. Trải qua hơn 400 năm hình thành và phát triển, làng nghề không chỉ lưu giữ tri thức bản địa quý giá mà còn đóng góp lớn vào văn hóa, kinh tế và du lịch của Thủ đô.
Bước vào giai đoạn phát triển mới, HTX Làng nghề Lệ Mật đang đặt ra tầm nhìn đầy tham vọng đến năm 2030: Xây dựng Trung tâm trải nghiệm, bảo tồn nghề nuôi rắn hàng đầu miền Bắc, gắn bảo tồn truyền thống với ứng dụng khoa học, sáng tạo sản phẩm và phát triển du lịch bền vừng.
Định hướng này được cụ thể hóa bằng dự án Trung tâm trải nghiệm, bảo tồn nghề nuôi rắn và chế biển các sản phẩm OCOP, dược liệu từ rắn ở Lệ Mật, một mô hình hiện đại, đa chức năng. Trung tâm không chỉ đơn thuần là nơi nuôi rắn hay trưng bày sản phẩm, mà được thiết kế thành khu phức hợp du lịch văn hóa nơi du khách có thể quan sát, trải nghiệm, học hỏi và khám phá toàn bộ chuỗi giá trị nghề rắn từ truyền thống đến hiện đại. Đây được xem là bước chuyển mình mạnh mẽ để Lệ Mật trở thành điểm đến tiêu biểu của du lịch sinh thái văn hóa Hà Nội.
Mục tiêu bứt phá về kinh tế, du lịch, công nghệ
Tầm nhìn 2030 của HTX được xây dựng dựa trên hệ thống chỉ tiêu rõ ràng. Đến năm 2030, doanh thu từ nuôi rắn dự kiến đạt 30 tỷ đồng/năm từ nuôi rắn, tăng gấp 4 lần so với hiện tại. Doanh thu từ du lịch lĩnh vực được xem là “động cơ tăng trưởng mới” – dự kiến chạm mức 15 tỷ đồng/năm. Lượng khách tham quan tăng từ 5.000 lượt hiện nay lên 80.000 lượt/năm, đưa Lệ Mật trở thành điểm đến trải nghiệm đặc sắc của miền Bắc.
Bên cạnh đó, số lao động trực tiếp tham gia vào các hoạt động của HTX được nâng từ 80 -100 lên 300 – 400 người, với thu nhập bình quân 18 triệu đồng/tháng vào năm 2030. Số sản phẩm OCOP tăng từ 2 lên 12 sản phẩm – bao gồm rượu rắn, cao rắn, mỹ phẩm từ nọc rắn, sản phẩm dược liệu, quà tặng lưu niệm và sản phẩm phục vụ du lịch.
Đặc biệt, diện tích nuôi rắn sẽ được mở rộng lên 6.000 m², áp dụng 100% công nghệ sạch, đảm bảo xử lý triệt để chất thải một bước tiến quan trọng để phát triển nghề một cách an toàn và bền vững.
Với mô hình hiện đại và chiến lược bài bản, doanh thu từ chăn nuôi rắn tại Lệ Mật được dự báo tăng trưởng mạnh: Từ 12 tỷ đồng vào năm đầu vận hành trung tâm lên 50 tỷ đồng sau 10 năm. Riêng năm thứ 5, doanh thu đạt 35 tỷ đồng trong đó: 43% từ rắn thương phẩm; 34% từ sản phẩm chế biến (rượu, cao, mỹ phẩm); 17% từ du lịch nhà hàng; 6% từ đào tạo và chuyển giao công nghệ.
Lợi nhuận trước thuế năm thứ 5 dự kiến đạt 11 tỷ đồng với tỷ suất lợi nhuận 31,4%, thời gian hoàn vốn chỉ 7,5 năm. Các chỉ số IRR (Internal Rate of Return) hay còn gọi là tỷ suất hoàn vốn nội bộ 18,2% và NPV (Net Present Value – Giá trị hiện tại ròng) 8,5 tỷ đồng cho thấy dự án có sức sống tài chính bền vững và hấp dẫn.
Tác động lan tỏa mạnh đến cộng đồng và ngành nghề
Không chỉ mang lại lợi ích cho HTX, dự án còn tạo ra tác động lan tỏa sâu rộng đối với cộng đồng và ngành nuôi rắn miền Bắc. Dự kiến, Lệ Mật sẽ trở thành thị trường tiêu thụ ổn định cho 500 hộ nuôi rắn trong và ngoài địa phương, giúp nâng giá trị sản phẩm rắn lên 30 – 40%.
Đối với kinh tế địa phương, trung tâm kỳ vọng sẽ đóng góp 150 – 200 tỷ đồng/năm vào GDP khu vực, tăng thu ngân sách từ 15 – 20 tỷ đồng/năm, đồng thời thúc đẩy các ngành dịch vụ khác như nhà hàng, lưu trú, vận tải, thương mại và du lịch. Thu nhập của người dân cũng được cải thiện đáng kể: lao động trực tiếp đạt mức 15 – 25 triệu đồng/tháng, hộ nuôi rắn tăng thu 20 – 30%, hộ làm du lịch tăng thêm 5 – 8 triệu đồng/tháng.
Tổng thu nhập tăng thêm cho cộng đồng dự kiến từ 50 – 70 tỷ đồng/năm, một con số thể hiện sức lan tỏa mạnh mẽ của dự án đối với đời sống kinh tế xã hội địa phương.
Lệ Mật – điểm đến của tri thức, trải nghiệm và bản sắc văn hóa
Với tầm nhìn đến 2030, Lệ Mật không chỉ được biết đến là “làng nghề rắn” truyền thống, mà trở thành trung tâm trải nghiệm bảo tồn nghề nuôi rắn hàng đầu miền Bắc. Du khách đến đây sẽ được tận mắt quan sát hệ thống nuôi rắn hiện đại, tham gia các hoạt động mô phỏng, trực quan, hiểu về giá trị y học của rắn, khám phá sản phẩm OCOP và thưởng thức ẩm thực đặc trưng.
Kết hợp cùng lịch sử, truyền thuyết và lễ hội làng rắn, Lệ Mật hứa hẹn trở thành điểm du lịch văn hóa, sinh thái độc đáo, nơi truyền thống và hiện đại giao thoa, nơi nghề nuôi rắn được bảo tồn, phát triển và nâng tầm giá trị.
“Tầm nhìn 2030: Lệ Mật – Trung tâm trải nghiệm bảo tồn nghề nuôi rắn hàng đầu miền Bắc” không chỉ là chiến lược của HTX, mà còn là khát vọng chung của cả cộng đồng làng nghề. Với sự đầu tư bài bản, định hướng đúng đắn và sự đồng lòng của người dân, Lệ Mật hoàn toàn có khả năng trở thành mô hình mẫu về phát triển làng nghề bền vững vừa giữ gìn bản sắc truyền thống, vừa tạo động lực kinh tế xã hội mạnh mẽ cho tương lai.
